TAL - The life and games of Mikhail Tal

Over de legendarische Nederlandse schaakwereldkampioen Max Euwe is al veel geschreven, en Euwe produceerde zelf ook tientallen boeken. Maar er was nog geen representatieve verzameling van de beste partijen van deze ‘efficiënte, mensetende tijger’, zoals de Amerikaanse grootmeester William Ewart Napier hem noemde. Max Euwe’s Beste Partijen voorziet in deze lacune. En wie anders had dit boek kunnen schrijven dan Euwe’s opvolger in de Nederlandse schaakwereld – Jan Timman, één van de beste schaakschrijvers van deze tijd. Timman selecteerde tachtig partijen van Euwe. Het is ongelooflijk hoe hoog het niveau was dat Euwe bereikte in de vijftig jaar dat hij actief schaakte, en hoe aantrekkelijk zijn aanvallende speelstijl was. Timman heeft veel nieuws ontdekt in de beste en meest beroemde partijen van Euwe, maar haalt ook een aantal minder bekende briljante partijen voor het voetlicht. Bij zijn analyses komt een aantal interessante paradoxen aan de orde. Zo was Euwe voor het overgrote deel van zijn carrière een amateur, maar wist hij meer van openingstheorie dan vele van zijn tegenstanders op topniveau. Als de underdog onttroonde hij de energieke Alexander Aljechin als wereldkampioen in een epische match in 1935. Op zijn 52ste wist hij nog steeds topspelers als Geller en Najdorf te verslaan met fantastisch aanvalsspel in het beroemde Kandidatentoernooi in Zürich 1953. En toen hij de zeventig al was gepasseerd bleef hij een gevaarlijke opponent voor de jongste generatie Nederlandse schakers. Deze partijenverzameling van een soms onderschatte wereldkampioen, met analyses van topgrootmeester Jan Timman, is een onmisbare aanvulling voor iedereen die is geïnteresseerd in het Nederlandse schaken en in het wereldkampioenschap. Jan Timman, de voormalig nummer twee van de wereldranglijst, is de auteur van vele populaire schaakboeken. Zijn boek Timman’s Titans won de ECF Book of the Year Award in 2017. Zijn recente boeken The Longest Game, Timman’s Triumphs en The Unstoppable American, zijn nu al moderne klassiekers in de schaakliteratuur.

Le voilà donc, ce deuxième tome tant attendu - et juste à temps pour Noël. On y (re)découvre les carrières et les parties de Max Euxe, Mikhail Botvinnik, Vassily Smyslov et Mikhail Tal, avec des exposés plus brefs sur quelques-uns de leurs principaux challengers (Keres, Bronstein, Geller). Comme on pouvait l'espérer, on retrouve ici un Kasparov plus impliqué, tant dans l'historique (puisqu'il s'agit de joueurs qu'il a pu connaître, et pour certains affronter) que dans les analyses. Inutile d'en dire beaucoup plus : c'est de la belle ouvrage, en dépit des quelques défauts inhérents à la formule (parties souvent très connues et parti-pris simplificateur sur le plan historique - 100 pages sur Euwe, mais rien sur Reshevsky, Fine, Boleslavsky ou Najdorf...). On attend en tous cas avec impatience le troisième tome - mais patience, aucune date n'est encore annoncée.